İstanbul’da doğdu. Genç yaşından beri musikiye,özellikle ney üflemeye büyük bir hevesi vardı. Neye olan aşkı sebebiyle devamettiği İstanbul Tıbbiyesindeki tahsilini bırakarak 1926’da Ankara’ya gitti.Samanpazarı’nda Nakşıbendî mektebinde mûsikî hocalığı ile memuriyet hayatınabaşladı. Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğünde de on iki yıl çalıştı. İmar-iskanBakanlığı, Başbakanlık Basın Yayın Müdürlüğünde çeşitli kademelerde çalıştıktansonra 1967 yılında emekli oldu. Ankara Radyosunun kuruluşundan beri neyzenlikyapan Hayri Tümer, Halil Dikmen ve Halil Can’la birlikte çalıştı.
Darü’l-TalimMusiki Heyetine katıldı. Fahri Kopuz ve Santurî Zühtü Bardakoğlu ile birlikteçalıştı. 1938’de Ankara Radyoevi açılınca, Başbakanlıkta görevli iken mukavelisanatçı olarak radyoda çalışmaya başladı. Klasik Türk Musikisi korosunda birmüddet çalıştı. Daha sonra Fahri Kopuz’un yönettiği İnce Saz Topluluğundadeğişmez sanatçı olarak görev yaptı. Solo programlarında da saz eserleriicralarında yer aldı. Ankara Radyosunda neyzen olarak uzun yıllar hizmetetti.1970 yılında kadrosunu İstanbul Radyosuna naklettikten kısa bir süre sonrarahatsızlandı. İstanbul’da sekiz ay kaldığı hastanede bir iki dostundan başkakimsenin kendini aramaması üzerine Ankara’ya döndü. 28 Ağustos 1973 Pazar günü,Ramazan bayramı arefesi gecesinde hayata gözlerini yumdu.
Hayri Tümer’in şiirleri, az sayıda da olsarepertuara girmiş besteleri vardır. 1959’da ilk kez yapılan Mevlana AnmaTörenlerinde mutrip heyeti başkanlığını Hayri Tümer yapmıştır. Bu görevini beşyıl sürdürdü. Tekke neyzenliğinin örnek temsilcisi olan Hayri Tümer’in KlasikTürk Mûsikîsinin ameli olduğu kadar nazarî sahadaki mahareti de mûsikîçevrelerinde tereddütsüz kabul görürdü. Din dışı mûsikî sahasında ise Hocaİsmail Hakkı Beyin Hayri Tümer üzerindeki tesiri büyüktür. Ayrıca NeyzenTevfik’in Hayri Tümer üzerindeki tesiri de büyüktür. Neyzen Hayri Tümer’invefatı ile Klasik Türk Mûsikîsi zincirinin eski ile bağlantısını sağlayan sonhalkalarından biri daha kopmuş oldu. (Halıcı, s. 23-25.)
Asıl Ahmet Mazlum olarak bilinen Derviş Ahmed Mazlum, küçük yaşlarda Mevlevilik tarikatına başladı. Burada ney üflemesini öğrenen Ahmed Mazlum, Konya Mevlevihanesinde “Neyzenbaşılık” yaptı. 1661 yılında vefat ettiği düşünülür. Mezarı Konya’daki Mevlevihane’de bulunmaktadır.
Küçük Derviş Ahmed hakkında çok fazla bilgi bulunmamaktadır. 17. yüzyılda yaşadığı düşünülmektedir. Kendisi Kulekapısı Mevlevihanesi neyzenlerindendir.
1633 yılında İstanbul – Kasımpaşa’da doğdu. Babası Mahmud Efendi’dir. İyi bir eğitim almıştır. Yüksek öğrenimini ünlü medreselerde tamamladıktan sonra müderrislik yapmıştır. Selanik şehri başta olmak üzere çok çeşitli yerlerde kadılık yapmıştır. Bu sıralarda “musiki” ile ilgilendiği için kendisine “eğlenceye düşkündür” denilmiş ve açığa alınmıştır. Bir süre geçimini hattatlığı sayesinde sağladıktan sonra affedilerek Bursa kadılığına yeniden tayin edilmiştir. Burada bilinmeyen bir sebeple oturmaya mecbur edilse de bir yıl sonra İstanbul’a dönmüştür. Abdülbaki Arif Efendi, 1713 yılında vefat etmiştir. Maalesef, neyzenin günümüze hiçbir eseri ulaşmamıştır.
II. Murad döneminde yaşamış neyzenlerden olan Şeyh Murad, bilinen tek neyzen şeyhi’dir. 16. yüzyılda Yavuz Sultan Selim Han tarafından İran’dan getirilen neyzen üstadlarındandır. Diğerleri üstadlar: Nâyî Hasan, Nâyî Maksut ve İmam Kulu’dur.
13. yüzyılda yaşamış Neyzen Hamza Dede bilinen eski neyzendir. Hazreti Mevlana döneminde yaşamıştır ve kendisinin neyzeni olduğu söylenir. İyi ney üfleyen Neyzen Hamza Dede bir gün vefat eder. Söylentilere göre; defnedilmeden önce Mevlana gelir ve “Aziz dost Hamza kalk.” diye seslenir. Hamza Dede’de, “Buyur” der ve kalkıp ney üflemeye başlar. Üç gün üç gece sema yapılır. Ama, Mevlana evden çıkınca Hamza Dede vefat eder.
Ondokuzundayken, 1898′de, babası medrese öğrenimi için, İstanbul’a gönderir onu. Fethiye Medresesi’ne yerleştirir. Ama Neyzen Tevfik, zamanını daha çok Galata ve Yenikapı mevlevihanelerinde geçirir. Bu arada Mehmet Akif Ersoy’la tanışır. Akif, dönemin seçkin müzisyen ve edebiyatçıları ile tanışmasını sağlar. 1901 yılında, medrese giyimi olan cüppe ve şalvar yerine Akif’in verdiği setre pantolonu giymesi, akşamları medrese dışında kalması ileri-geri konuşmalara yol açınca, Fethiye Medresesi’nden ayrılır. Önce Fatih’teki Şekerci Hanı’na, sonra da Çukurçeşme’deki Ali Bey Hanı’na yerleşir. Bu arada babasını tanıyan ve daha sonra Şeyhülislam da olan Musa Kazım Efendi onu kendi derslerine kabul eder.
Onun sayesinde Neyzen Tevfik, Ahmet Mithat Efendi, Muallim Naci, Şair Şeyh Vasfi gibi edebiyatçılarla tanışır. Mehmet Akif’le dostluğu sürmektedir. Neyzen, Akif’e ney öğretir; Akif ise Neyzen’e Arapça, Farsça ve Fransızca.
Dost çevresi içinde artık İbnülemin Mahmut Kemal, Tevfik Fikret, Uşakizade Halit Ziya, Ahmet Rasim, Tanburi Cemil, hacı Arif Bey, Yunus Nadi de vardır.
