arşiv

‘Ney’ kategorisi için arşiv

Ney’in Tarihi

Pazar, 27 Şub 2011 4 yorum

Ney, bilinen eski nefesli enstrumanlardandır. M.Ö. 1249’lu yıllarda Çin’de ilk defa kullanılan çift borulu bir düdük şeklindedir. Günümüzde bu çalgı halen Türkistan dolaylarında kullanılmaktadır. Ney’i ilk defa Mezopotamya’da Sümerler kullanmıştır. Farsça’da Na veya Nay kamış anlamına gelmektedir ve bugün kullandığımız Ney kelimesi adını burdan almıştır.

Mısırlı tarihçiler ise Ney’in icadını, ölümsüz yaşam için diriliş Tanrısı olarak bilinen Osiris’e dayandırırlar. Bu bölgede Ney’in doğru tutularak üflenenine Mam, eğri tutularak üflenenine ise Sebi adını vermişlerdir.

Sümer toplumunda M.Ö. 5000 yıllarından itibaren kullanıldığı sanılan bu çalgıya ait elimizdeki en eski bulgu, M.Ö. 3000-2800 yıllarından kalan bugün Amerika’da Philadelphia Üniversitesi Müzesi’nde sergilenen neydir. Çalgının o dönemlerde de dinsel törenlerde kullanıldığı sanılmaktadır.

Günümüzde ney, Türk sazı olarak anılmaktadır ve tasavvuf müziğinin bir simgesi haline gelmiştir. Bir müzik aleti için kullanılan çalmak yerine, Ney için üflemek tabiri kullanılır. Burada üflemenin mecazi bir anlamı vardır. Kaynağını İslam’da Allah’ın insanı yaratırken ruhu üflemiş olmasından alır.

Ney Çeşitlerinin Türk Müziğindeki İsimleri

Pazar, 27 Şub 2011 yorum yok

Ney çeşitlerinin Türk Müziğindeki isimleri ve uzunluğu aşağıdaki gibidir.

  • Bolâhenk Nısfiye -> 505-525 mm
  • Bolâhenk – Mâbeyn -> 545-565 mm
  • Süpürde -> 580-600 mm
  • Müstahsen -> 615-635 mm
  • Yıldız -> 645-665 mm
  • Kız -> 685-715 mm
  • Kız – Mâbeyn -> 730-760 mm
  • Mansur -> 770-810 mm
  • Mansur – Mâbeyn -> 820-860 mm
  • Şah -> 865-895 mm
  • Dâvud -> 900-940 mm
  • Dâvud – Mâbeyn -> 960-1000 mm
  • Bolâhenk -> 1010-1050 mm